Barometr Zdrowych Domów

Barometr zdrowych domów to coroczny raport badawczy, który podejmuje próbę diagnozy stanu europejskiego budownictwa w wymiarach zdrowia społeczeństwa i zużycia energii. Od 2015 r. raporty pokazują, jak ważne są warunki panujące w budynkach dla jakości naszego życia, a także jak znaczącym wyzwaniem jest zmniejszenie zużycia energii przez budynki odpowiedzialne obecnie za 40 proc. jej konsumpcji w Europie. Barometry podkreślają potrzebę poprawy stanu budynków w celu rozwiązania problemów zdrowotnych i klimatycznych w różnych grupach populacyjnych.

Lepsze budynki to korzyści dla jednostek, społeczeństwa, a także dla całej planety. Cel 11 Zrównoważonego Rozwoju ONZ koncentruje się na zrównoważonych miastach i społecznościach, a raporty „Barometr zdrowych domów” pokazują, w jaki sposób poprawa stanu budynków może pomóc w osiągnięciu tego celu.

Większość ludności świata mieszka w budynkach zlokalizowanych w miastach i na przedmieściach. Podobna tendencja zauważalna jest Europie. Budynki w Europie, ogólnie rzec ujmując, są stare, nieefektywne i w dużej mierze niezdrowe. W raportach można znaleźć analizy różnych typów budynków i ich nieprawidłowości i niedociągnięć w wielu wymiarach, aby wnioski były pomocne w ustaleniu, jak najlepiej ukierunkować wysiłki na rzecz renowacji i ulepszyć przepisy budowlane. Ostatecznym celem jest zwiększenie wskaźnika renowacji i czerpanie korzyści ze zdrowych i wydajnych energetycznie budynków. W raportach wykorzystywane są dane statystyczne m.in. gromadzone w ramach europejskiego badania warunków życia ludności (UE SILC i EUROSTAT) komentowane przez ekspertów z różnych dziedzin.

Zrównowazone budynki dla klimatu i zdrowia ludzi

VII edycja Barometru pokazuje, że jeden na czterech Polaków jest dotkniętych przynajmniej jednym zagrożeniem związanym z klimatem wewnątrz budynków, takim jak: wilgoć, grzyby, ciemność, zimno lub nadmierny hałas. Izolacja w okresie COVID-19 jedynie pogłębiła negatywne skutki takich warunków życia. Rola warunków mieszkaniowych jest naprawdę istotna i ma konkretny ekonomiczny wymiar.

W lutym 2022 r. przyjęta została „Długoterminowa strategia renowacji budynków”, która powinna stać się kompasem dla administracji państwowej, przedsiębiorców, samorządu lokalnego i obywateli w zakresie modernizacji użytkowanych budynków w kierunku niskoemisyjnym i efektywnym energetycznie. W raporcie prezentujemy jej główne założenia.

Zwracamy również uwagę na problem ubóstwa energetycznego, które obejmuje coraz większe grono użytkowników budynków w Polsce. Skala tego zjawiska będzie coraz większa, gdyż obecnie weszliśmy w trwałą tendencję zwiększonych kosztów energii, co przekłada się na znaczny wzrost wydatków i problemy z dopięciem budżetów domowych.

Jednym ze środków zaradczych, który powinien zmniejszyć zapotrzebowanie na energię i koszty z tym związane, jest stopniowa ewolucja w kierunku Odnawialnych Źródeł Energii (OZE) oraz zakrojona na szeroką skalę poprawa efektywności energetycznej budynków.

Raport zawiera wypowiedź Ministra Rozwoju i Technologii  - Waldemara Budy, zaś partnerami Barometru są: UN Global Compact Network Poland oraz Dolnośląski Instytut Studiów Energetycznych we Wrocławiu.

Pobierz PDF

Dlaczego poprawa warunków mieszkaniowych jest tak ważna

Osoby narażone na wszystkie cztery zagrożenia związane z klimatem wewnątrz pomieszczeń są prawie cztery razy bardziej podatne na negatywne skutki zdrowotne w porównaniu z osobami mieszkającymi w zdrowych domach.

  • 1,5 mln Polaków uważa, że ich dom jest zbyt ciemny.
  • 4,9 mln Polaków jest narażonych na zanieczyszczenie hałasem.
  • 1,5 mln Polaków nie jest w stanie utrzymać odpowiedniego ciepła w swoim domu.
  • 4,2 mln Polaków mieszka w zawilgoconych mieszkaniach.

Dobre warunki mieszkaniowe wpływają na poprawę zdrowia

Jak wynika z najnowszego badania Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), polityka wpierająca inwestycje w budownictwo mieszkaniowe miałaby większy wpływ na zdrowie ludzi w okresie od dwóch do czterech lat niż bezpośrednie inwestycje w zdrowie. Analiza ujawnia bardzo istotny wpływ zwiększenia wydatków publicznych na mieszkalnictwo i udogodnienia o 1% PKB – takie rozwiązanie miałoby większy wpływ na zdrowie niż zmniejszenie bezrobocia, zwiększenie wydatków na ochronę socjalną i zwiększenie wydatków na programy rynku pracy.

Czas, by przyspieszyć transformację energetyczną

W realiach kryzysu energetycznego, z którym mamy obecnie do czynienia oraz biorąc pod uwagę ostatnie komunikaty Komisji Europejskiej, należy podjąć wszelkie działania mające na celu zachęcanie społeczeństwa do zmian w sposobie użytkowania energii, które będą redukować popyt na paliwa, energię elektryczną i cieplną, co jednocześnie przyczyni się do obniżenia emisji.

Długoterminowa strategia renowacji budynków

„Długoterminowa strategia renowacji budynków”, zakłada intensyfikację prac termomodernizacyjnych (zarówno termomodernizacji płytkiej, jak i głębokiej)* na poziomie ok. 3,8% budynków rocznie. Powinno to skutkować przeprowadzeniem do 2050 roku ok. 7,5 mln termomodernizacji, przy czym 4,7 mln budynków powinno zostać poddane głębokiej termomodernizacji (w tym w ramach rozłożonej w czasie termomodernizacji etapowej). W wyniku tych działań do 2050 roku 65% budynków powinno osiągnąć wskaźnik EP (jednostkowe zapotrzebowanie na energię pierwotną) nie większy niż 50 kWh/(m²·rok), Powyższy plan wpisuje się w długoterminowy cel UE na 2050 r., zakładający zredukowanie emisji gazów cieplarnianych w UE o 80-95% w porównaniu z 1990 r.

Budownictwo musi przejść gruntowną transformację

Wyznaczone przez Unię Europejską cele związane z zieloną transformacją sektora budowlanego nie zostaną zrealizowane, jeśli nie zmienimy swojego podejścia do projektowania i budowania nowych budynków oraz modernizowania obecnie istniejących. Odpowiedzią na te problemy może być kompleksowe spojrzenie na kwestie zrównoważonego budownictwa i zrównoważonej architektury.

Obecnie ponad połowa ludzkości (ok. 3,5 mld ludzi) mieszka w miastach. Co więcej, szacuje się, że wraz we wzrostem populacji, do 2030 r. wartość ta wzrośnie do 5 mld, a do 2050 r. już ok. 70% ludzkości będzie mieszkańcami miast. Jednocześnie sektor budowlany jest określany jako jeden z najbardziej emisyjnych zarówno w Unii Europejskiej, jak i w Polsce. Pozostaje nie tylko ogromnym odbiorcą energii, odpowiada również za zużycie wody, wykorzystanie surowców, a także emituje znaczne ilości odpadów.
Barometr zdrowych domów 7. edycja
Barometr zdrowych domów 6. edycja
Barometr zdrowych domów 5. edycja
Barometr zdrowych domów 2018
Barometr zdrowych domów 2017
Barometr zdrowych domów 2016