Poradnik: Jak zapobiegać skraplaniu się wody, pleśni i przeciągom przy oknach

Twoje okna odgrywają kluczową rolę w tworzeniu zdrowego i komfortowego domowego klimatu. Jednakże, jeśli twoje okna są stare, zużyte lub źle uszczelnione, mogą pojawić się problemy, które negatywnie wpływają na klimat wewnętrzny. Przeciągi, skraplanie się wody i pleśń sprawiają, że dom staje się mniej przyjemny do życia i mogą również prowadzić do problemów zdrowotnych na dłuższą metę. Dlatego ważne jest, abyś dbał o swoje okna oraz naprawiał lub wymieniał zużyte w razie potrzeby.

Lucile Sarran, starszy specjalista ds. klimatu wewnętrznego i zrównoważonego budownictwa w firmie VELUX, każdego dnia pracuje nad optymalizacją klimatu w domach i tutaj wyjaśnia, dlaczego na oknach pojawia się kondensacja:

Kondensacja, która pojawia się od wewnętrznej strony okna, zazwyczaj występuje w zimny dzień, gdy w pomieszczeniu panuje wysoka wilgotność powietrza spowodowana gotowaniem, praniem, myciem czy licznymi wizytami gości w domu oraz niewystarczającą wentylacją. Para wodna w powietrzu skrapla się, gdy wejdzie w kontakt z zimną szybą lub ramą okna. Zjawisko to zdarza się rzadziej w przypadku nowszych, bardzo energooszczędnych okien, na przykład z potrójnymi szybami, ponieważ szyba i rama okna są lepiej izolowane i dlatego nie są tak zimne.

Lucile Sarran wyjaśnia, że nowe energooszczędne okna są tak dobrze izolowane, że kondensacja może zamiast tego wystąpić na zewnętrznej stronie okna. Jeśli kondensacja pojawia się na zewnątrz okna, oznacza to po prostu, że okno jest dobrze izolowane - że zatrzymuje ciepło wewnątrz, a zewnętrzna powierzchnia pozostaje zimna. Więc jeśli widzisz kondensację na zewnątrz, nie ma powodu do niepokoju.

Największe ryzyko kondensacji występuje w pomieszczeniach o podwyższonym poziomie wilgotności. Naturalnie do takich pomieszczeń zaliczają się łazienka i kuchnia, ale mogą to być również sypialnie. Szczególnie jeśli śpisz przy zamkniętych oknach i nie masz innych form wentylacji. Pokoje dzieci i nastolatków również mogą być zagrożone w ciągu dnia, jeśli spędzają w nich dużo czasu przy zamkniętych drzwiach i oknach. Większe ryzyko kondensacji występuje w zimnych pomieszczeniach, dlatego ważne jest, aby odpowiednio i równomiernie ogrzewać dom w okresie zimowym.

Najważniejszą metodą minimalizacji kondensacji wewnątrz pomieszczeń, według Lucile Sarran, jest zapewnienie skutecznej wentylacji w domu. Najistotniejszą rzeczą w celu uniknięcia gromadzenia się wilgoci jest dokładne wietrzenie. Jest to szczególnie ważne zimą. Wycieraj skropliny z okien i sprawdzaj, czy nie ma przecieków. Upewnij się również, że temperatura w pomieszczeniach nie jest zbyt niska. Zaleca się utrzymanie stałej temperatury w domu powyżej 18 stopni.

Częste skraplanie może mieć szereg negatywnych konsekwencji dla zdrowia. Jeśli często pojawia się kondensacja na ramie okiennej lub między ramą a szybą, zwiększa to ryzyko pojawienia się pleśni, co może prowadzić do problemów zdrowotnych. Woda i pleśń mogą również sprawić, że drewniane ramy okienne staną się porowate.

Z kondensacją na oknach wiąże się ryzyko pojawienia się pleśni. Lucile Sarran z firmy VELUX wyjaśnia:"Tak jak w przypadku kondensacji, niskie temperatury i wysoka wilgotność tworzą idealne warunki do rozwoju pleśni. Pleśń powstaje na wilgotnych powierzchniach, które mogą wchłonąć wilgoć - na przykład na drewnie. Jeśli w oknie pojawi się szpara, można również spodziewać się, że pleśń się tam rozprzestrzeni."

Jeśli jest się narażonym na działanie pleśni, mogą wystąpić objawy takie jak problemy z oddychaniem, zatkany nos i swędzące oczy. Osoby cierpiące na astmę lub alergie mogą odczuwać znaczne pogorszenie objawów, jeśli są narażone na działanie pleśni. Dzieci dorastające w domach z pleśnią również są w większym ryzyku rozwoju astmy.

Aby uniknąć problemów zdrowotnych zarówno dla domu, jak i jego mieszkańców, ważne jest usunięcie pleśni, jeśli się pojawi. Aby problem z pleśnią nie stał się stały, ważne jest zapobieganie poprzez wietrzenie 2-3 razy dziennie z przewietrzaniem krzyżowym, lub, jeśli w domu jest mechaniczna wentylacja, należy zadbać o to, aby powietrze w domu było wymieniane wystarczająco często, aby uniknąć powstawania pleśni. 

Pleśń może przyjmować różne kolory, ale najczęściej powstaje w postaci czarnych plam lub białych przebarwień. Szczególnie w przypadku uszkodzonych uszczelek i w pomieszczeniach o dużej wilgotności można znaleźć pleśń, na przykład w pobliżu okien, na wilgotnych ścianach czy na zasłonach prysznicowych. Pleśń występuje również w kolorze szarym, jasnoróżowym czy zielonym, ale jest to mniej powszechne.

Dość łatwo jest usunąć pleśń z okien i ram, gdzie można ją wytrzeć ściereczką lub ręcznikiem papierowym. Jeśli pleśń występuje w fugach i pęknięciach, może być trudniej ją zwalczyć. Jednak często można usunąć pleśń za pomocą środka do usuwania pleśni takiego jak Hysan czy Rodalon, który rozpyla się na dotknięte miejsce za pomocą butelki ze spryskiwaczem, a następnie wyciera ściereczką.

Wybielacz chlorowy jest również skuteczny przeciwko pleśni, ale należy pamiętać, że chlor może mieć silne działanie wybielające, więc nie należy używać chloru na powierzchniach takich jak kolorowe ściany czy naturalny kamień. Należy także pamiętać, że chlor zawiera szereg substancji szkodliwych dla środowiska, i że nie należy mieszać chloru z innymi środkami czyszczącymi czy chemikaliami, gdyż może to tworzyć niebezpieczne opary.

Jeśli w domu występuje bardzo duże zagrożenie pleśnią, może okazać się konieczne zwrócenie się o pomoc do profesjonalistów. Istnieją firmy specjalizujące się w diagnozowaniu i zwalczaniu pleśni w domach, a także można znaleźć firmy sprzątające, które mogą potraktować kolonię pleśni odpowiednimi produktami.

Przeciągi mogą wpływać na niekomfortowy klimat w pomieszczeniu, a nieszczelności wokół okien oznaczają również ucieczkę ciepła, co skutkuje wyższym rachunkiem za ogrzewanie i większym śladem węglowym CO2. Na szczęście, jeśli zauważysz, że od Twoich okien ciągnie, to masz pod ręka rozwiązanie. Najpierw musisz ustalić gdzie dokładnie występuje przeciąg od okien, a następnie możesz znaleźć optymalne rozwiązanie problemu.

Przeciągi od okien mogą mieć bardzo prostą przyczynę - może zapomniałeś docisnąć jedno lub więcej okuć, albo nie dokręciłeś ich odpowiednio przy zamykaniu okna. Zanim zaczniesz szukać bardziej skomplikowanych przyczyn przeciągów, upewnij się, że wszystkie okucia są prawidłowo zamknięte. A jeśli którekolwiek jest luźne, koniecznie go dokręć.

Jeśli z Twoich okien wyraźnie czuć przeciąg, często dzieje się tak, ponieważ uszczelki wokół okien się zużyły. Uszczelki powinny być elastyczne, aby dopasować się i wypełniać prawidłowo szczelinę między oknem a ramą. Z czasem uszczelki mogą stać się kruche lub mogą pojawić się pęknięcia, wtedy konieczna staje się ich wymiana.

Możesz łatwo sprawdzić, czy Twoje uszczelki wymagają wymiany, wykonując tzw. "test papierowy". Otwórz okno, umieść pasek papieru w otworze okiennym, a następnie zamknij okno ponownie. Spróbuj pociągnąć za pasek papieru. Jeśli papier jest całkowicie unieruchomiony lub stawia opór, uszczelki są jeszcze szczelne. Jeśli pasek papieru przesuwa się, konieczna jest wymiana uszczelek.

Wymiana uszczelek jest stosunkowo prosta, więc jeśli czujesz się na siłach, jest to zadanie, które prawdopodobnie możesz wykonać samodzielnie. Jeśli jednak nie jest to komfortowe dla Ciebie, to możesz skontaktować się z serwisem, który będzie w stanie pomóc w tym zakresie. 

Jeśli czujesz, że przeciąg nie pochodzi bezpośrednio z okna, ale wzdłuż ściany, problem może wynikać z zewnętrznego uszczelnienia między oknem a ramą okienną. Gdy okno jest montowane w ścianie, stosuje się zewnętrzne uszczelnienie z zaprawy, silikonu lub taśmy uszczelniającej. Zewnętrzne uszczelnienie nie powinno być całkowicie szczelne, ponieważ wilgoć z zewnętrznej ściany musi mieć możliwość odprowadzenia. Jednak za uszczelnieniem powinna znajdować się warstwa uszczelniająca, która zazwyczaj składa się z izolacji lub materiału smołowanego. Jeśli ta warstwa nie jest szczelna, lub w najgorszym przypadku całkowicie jej brakuje, wewnątrz pojawią się przeciągi.

Jeśli czujesz, że przeciąg pochodzi z ramy wokół okna, może to być spowodowane brakiem szczelności wewnętrznej listwy lub uszczelki, która znajduje się między oknem a wewnętrzną ścianą. Bez względu na to, czy przeciąg jest spowodowany zewnętrznym czy wewnętrznym uszczelnieniem wokół okna, ważne jest, aby jak najszybciej rozwiązać problem, ponieważ takie problemy ze szczelnością mogą również prowadzić do uszkodzeń.

Twoje okna mogą z czasem zacząć się nieco przechylać z powodu ciężaru naciskającego na zawiasy. Jeśli do tego dojdzie, może to również prowadzić do przeciągów. Jeśli krzywizna jest niewielka, przewiewy powietrza można prawdopodobnie naprawić, stosując nową, a być może grubsza uszczelkę. Ale jeśli okno jest bardzo krzywe, może być konieczne zastosowanie nowych i bardziej solidnych zawiasów, aby okno zamykało się szczelnie.

W niektórych przypadkach możesz odczuwać przeciąg zimnego powietrza, który przedostaje się do środka z zewnątrz, mimo że wokół okien nie ma żadnych wycieków. Zjawisko to jest znane jako spad zimnego powietrza. Lucile Sarran, ekspertka od klimatu wewnętrznego w firmie VELUX, wyjaśnia to zjawisko w następujący sposób:

Jeśli na zewnątrz jest zimno, okno o niskiej efektywności energetycznej również staje się zimne, a powietrze, które ma z nim kontakt, ochładza się i szybko opada w kierunku podłogi. Tworzy to niekomfortowy spad zimnego powietrza, który odczuwany jest jak przeciąg.

Jeśli stwierdziłeś, że doświadczany przez Ciebie przeciąg nie jest spowodowany luźnymi mocowaniami okien, zużytymi uszczelkami, uszkodzonymi połączeniami czy źle ustawionymi oknami, problem prawdopodobnie wynika z tego, że Twoje okna mają niską efektywność energetyczną i dlatego powstaje efekt spadu zimnego powietrza. Problem ze spadem zimnego powietrza można rozwiązać przez instalację nowych, energooszczędnych okien, na przykład nowoczesnych okien energooszczędnych z potrójnymi szybami i izolującym gazem między szybami.

• Częste wietrzenie to najlepsza metoda, aby uniknąć kondensacji i pleśni.
• Konserwacja, naprawa lub wymiana okien jest ważna, aby zapobiec przeciągom.
• Na nowych oknach energooszczędnych kondensuje się mniej wilgoci.
• Mamy w ofercie okna dachowe sterowane zdalnie, które ułatwiają wietrzenie domu.

Dowiedz się więcej o pielęgnacji i konserwacji okien dachowych VELUX